TOSHKENT TOBBIYOT AKADEMIYASI TRАVMАTOLOGIYА-ORTOPEDIYА VA HАRBIY DАLА JАRROHLIGI KAFEDRASI  1920 YILDA TASHKIL TOPGAN

T.f.d., professor Astrov S.M.

O’rta  Osiyo  Davlat  Universiteti  qoshida  tibbiyot  fakulteti  1920  tashkil  etilgan.  Travmatologiya-ortopediya  fani  1926-1935  y.y.  kafedraga  S.А.Аstrov  rahbarlik  qilgan.

T.f.d., professor Berliner B.I.

1934-1939  yillarda  kafedra  assistenti  B.I.  Berliner  mehnat  qilgan.  B.I.  Berliner  1935  yilda  tibbiyot  fanlari  nomzodi,  1943  yilda  esa  doktorlik  dissertatsiyasini  muvaffaqiyatli  himoya  qilgan.  Kafedrada  quyidagi  xodimlar  ishlaganlar:  M.L.  Dmitriev,  V.N.  Bextereva,  А.А.  Terekina,  M.I.  Marchenko.  1950-1957  yillarda  prof.  I.I.  Orlov,  prof.  S.А.  Masumov  gospital  xirurgiya  va  travmatologiya  (kurs)  kafedrasiga  mudirlik  qilishgan.  1950-1957  yillarda  travmatologiya  va  ortopediya  kursiga  dotsent  V.А.  Sorokina  raxbarlik  kilgan. Sobiq  Ittifoq  qaroriga  muvofiq,  1957  yilda  mustaqil  travmatologiya  va  ortopediya  kafedrasi  tashkil  etildi.  Kafedra  mudiri  etib  tibbiyot  fanlari  doktori,  prof.  B.I.  Berliner  tayinlangan.

T.f.d., professor Qoriyev M.X. 1971  yil  sentabrda  travmatologiya  va  ortopediya  kafedrasi harbiy  dala  jarrohligi  kursi  bilan  tashkil  etildi.  Kafedra  mudiri  lavozimida  1971-1979  yillarda  tibbiyot  fanlari  doktori  M.X.Koriyev  mexnat  qilgan.

T.f.d., professor Luzina E.V. 1978 yildan 1987 yilgacha kafedra Toshkent davlat tibbiyot institutining yangi klinik majmuasida joylashgan bo’lib, kafedra mudiri lavozimida ishlagan professor E. V. Luzina tayinlanadi. Kafedrada 120 yotoq xonasi mavjud: 60 travmatologiya, 30 ortopediya, 30 kuygan bemorlar uchun. Bo’lim malakali mutaxassislar va zamonaviy mutaxassislar bilan jihozlangan.

  T.f.d., professor Dusmuratov M.D. Kafedraning travmatologiya va ortopediya ilmiy-tadqiqot instituti bilan birlashishi munosabati bilan 1981-1982 yillarda kafedra O’zniito binosida bo’lib, kafedra mudiri sifatida O’zniito direktori, t.f. D., professor M. D. Dutmuratov tayinlandi.

 T.f.d., professor  Xamrayev Sh. Sh. 1986  yildan  boshlab  va  1990  yilda  tashkil  etilgan  II  Toshkent  davlat  tibbiyot  instituti,  travmatologiya,  ortopediya,  XDJ  va  neyroxirurgiya  kafedrasi  mudiri  lavozimiga  t.f.d.  prof.  Sh.Sh.  Xamrayev  tayinlandi.  O‘zbekiston  Respublikasida  xizmat  ko‘rsatgan  fan  arbobi,  prof.  Sh.Sh.  Xamrayev  1964  yilda  Dyupyuitren kontrakturasini xirurgik davolash»  mavzusida  nomzodlik  dissertatsiyasini  himoya  qilganlar.  Doktorlik  dissertatsiyasi  «Naysimon suyaklarni surunkali va gematogen osteomielit d vakumlash va gomoplastika»  mavzusiga  bag‘ishlangan  bo‘lib,  1974  yilda  N.N.Priorov  nomidagi  SITOda  muvaffaqiyatli  himoya  qilganlar.  1990  yilda  Markaziy  Osiyo  va  Qozog‘iston  Respublikalari  uchun  favqulodda  vaziyatlarda  birinchi  mintaqaviy  shoshilinch  tibbiy  markazni  tashkil  qilib,  1992  yilgacha  rahbarlik  qilganlar.  1993  yilda  mintaqada  yagona  Respublika  ixtisoslashtirilgan  bo‘g‘im  va  qo‘l-barmoq  jarrohlik  markazi  tashkil  kilganlar.  1993  yildan  2005  yilgacha  ushbu  markaz  direktori lavozimini  mexnat  qilganlar.  2005  yildan  kafedra  professori  va  bo‘g‘imlar  va  qo‘l-barmoq xirurgiya markazi  direktori  lavozimida  ishlaganlar.  Kafedra  mudiri  lavozimida  ishlagan  davrida quyidagi yo‘nalishlarda  faol  tadqiqot  ishlarini  olib  borganlar:  Yirik  bo‘g‘imlarni  endoprotezlash,  Bo‘g‘im deformatsiyalari va kollagenoz kasalliklarini xirurgik davolash, qo‘l-barmoq jarrohlik,  Endoskopik  ortopediya,  Surunkali  osteomiyelitni  davolash.

 T.f.d., professor  Karimov M.Yu. 2005  yildan  kafedraga  t.f.d.  M.Yu.  Karimov  mudirlik  qilmoqda.  M.Yu.  Karimov  rahbarligida  kafedrada  travmatologiya,  ortopediya,  neyroxirurgiya  va  harbiy  dala  jarrohligi,  bolalar  travmatologiyasi,  xalokatlar  tibbiyoti  fanlari  bo‘yicha  o‘qitish  usullarini  tubdan  o‘zgartirildi.  Fan  va  ishchi  dasturlar  yangilandi.  Ta’lim  jarayoniga  multimediali  o‘qitish  uslubi,  yangi  axborot  texnologiyalari,  animatsiyalar,  umumiy  amaliyot  shifokorlari  uchun  amaliy  ko‘nikmalar  kiritilgan,  standartlarga  muvofiq  yagona  metodik  texnologiyalar  ishlab  chiqilgan  va  ko‘plab  o‘quv-uslubiy  qo‘llanmalar  chop  etilgan.  2005  yildan  boshlab  tizza  bo‘g‘imi  surunkali  sinoviti,  tirsak  va  tizza  bo‘g‘imlari  jarohati,  mushak-skelet  tizimining  shikastlanishi  va  kasalliklarini  tashhislash  va  ortopedik-jarrohlik  davolashning  yangi  usullari  ishlab  chiqildi  va  klinikaga  kiritildi.  Yaratilgan  yangiliklarga  10  ta  patentlar  olindi.  Osteoartikulyar  tizimning  degenerativ-distrofik  kasalliklarida  osteoporoz  muammosini  o‘rganish  uchun  kafedrada  «Sonost  3000»  densitometri  olindi.  Uzun  naysimon  va  tos  suyaklarining  sinishlarini  erta  reabilitatsiya  qilish  va  minimal  invaziv  davolanish  maqsadida  respublikada  birinchi  marotaba  sterjenli  apparatning  uchta  modeli  yaratildi,  ularni  barchasiga  patent  olindi.  Patellaning  nostabilligini  davolashning  minimal  invaziv,  yangi  usuli  ishlab  chiqildi.  Yaratilgan  usulga  patent  olindi.  Artroskopning  yangi  avlodi  yordamida  yelka  va  tizzaning  bo‘g‘imlari  jarohati  va  kasalliklarini  davolash  boshlandi.  Artroskopiya  soni  yiliga  50  dan  350  gacha  ortdi.  Kafedra  va  klinikada  birinchi  marta  innovatsion  osteosintez  usullaridan  biri  BIOS  joriy  etildi  (2013).  Operatsion  blokiga  olingan  elektron-optik  konvertor  osteosintez  samaradorligini  oshirdi  (2013).  Operatsiya  minimal  invaziv  usulda  bajarila  boshlandi  va  vaqt  muddati  kiskardi.  Kafedra  va  klinikada  birinchi  marta  tizza  bo‘g‘imini  endoprotezlash  operatsiyasi  bajarila  boshlandi  (2012  y).  Son-chanok  kasalliklarida,  sun’iy  bo‘g‘imlarning  yangi  avlodi  implantatsiya  qilinayapti.

Hozirgi kunda kafedrada 13 nafar hodim faoliyat olib bormoqda: professor T. f. n., Karimov M. Yu., T.f.n. dotsent Xamrayev A.Sh., , t.f.n. dotsent Nazarova N. Z., t.f.n. dotsent Gulyamov E. B., assistant, t.f.n, Saloxiddinov F. B., assistant, t.f.n Tuguzov B. E., assistent Ismoilov N.U., assistent Mirzaxmedov F. M., assistent Qobilov N. R., assistent Ergashov A. Z. assistent Xayitov A. A., assistent Kayumov J. Shs., assistent Mamajonov Sh. T.